هزینه رفاهی تورمی ناشی از حق الضرب در اقتصاد ایران

پسازارائۀدیدگاه هایپولیوندرخصوصاهمیتونقشپولدربروزتورم،حقایقآشکارشدهبرایندیدگاهتاکیدمی کندکهتورمبیشترینارتباطنزدیکراباتغییراتدرعرضۀپولدارد. عبارتفوقامروزهموردتاکیدبسیاریازمکاتباقتصادکلاناست. ازاینرودراتخاذهرسیاستپولی،کاهشهزینههایرفاهیناشیازتورمبایدیکیازاهدافاساسیمقاماتپولیباشد،ولیدرعینحال،دولتهاازمحلقدرتانحصاریناشیازچاپپول،درآمدیرابدستمیآورندکهبدانحق الضربگفتهمیشود. دراینمقالهسعی شدهاستتا«حق الضرب»[1]و«هزینۀرفاهی»[2]ناشیازتورمدراقتصادایرانبطورهم زمانبااستفادهازالگوییازنوعالگویسیدراسکی[3](1967) کهدرآنترجیحاتبصورتتوابعیجداییپذیرازجریاناتخدماتبدستآمدهازمصرفکالاهایبی دوامودارائی هایپولیاست،برآوردگردد. دربعدکاربردیاینالگوبه یکسیستممعادلاتهمزمانغیرخطیتبدیلمیگرددکهتخمیناینالگومبتنیبرروشگشتاورهایتعمیم یافته(gmm)است. نتایجبدستآمدهنشانمیدهدکهاولاًحق الضربدرایراندارای یکمقدارمجانبیاستکهاز74/2 درصدgdpتجاوزنمیکندوثانیاًباافزایشتورمهزینهرفاهی ناشی ازآنافزایشمی یابد. دردورۀموردبررسیبیشترینمقدارحق الضربمربوطبهسال 1372 بودهومعادل 675/2 درصدgdpاستوبیشترینهزینۀرفاهیناشیازتورمنیزمربوطبهسال 1372 بودهومعادل 041/3  درصدgdpاست.